امّا کیفیت زیارت رسول خدا(صلیاللهعلیهوآله) چنین است:
هرگاه به مدینه پیامبر(صلیاللهعلیهوآله) وارد شدی، برای زیارت غسل کن، چون خواستی وارد مسجد آن حضرت شوی کنار در مسجد بایست و «نماز تحیت» مسجد بخوان و به سوی حجرۀ شریفه برو و بر آن دست بگذار و آن را ببوس و بگو:
السَّلامُ عَلَيْكَ يَا رَسُولَ اللّٰهِ، السَّلامُ عَلَيْكَ يَا نَبِيَّ
اللّٰهِ، السَّلامُ عَلَيْكَ يَا مُحَمَّدَ بْنَ عَبْدِاللّٰهِ،
السَّلامُ عَلَيْكَ يَا خاتَمَ النَّبِيِّينَ، أَشْهَدُ أَنَّكَ قَدْ
بَلَّغْتَ الرِّسالَةَ، وَأَقَمْتَ الصَّلَاةَ، وَآتَيْتَ الزَّكَاةَ،
وَأَمَرْتَ بِالْمَعْرُوفِ، وَنَهَيْتَ عَنِ الْمُنْكَرِ، وَعَبَدْتَ
اللّٰهَ مُخْلِصاً حَتَّیٰ أَتاكَ الْيَقِينُ، فَصَلَواتُ اللّٰهِ
عَلَيْكَ وَرَحْمَتُهُ وَعَلَیٰ أَهْلِ بَيْتِكَ الطَّاهِرِينَ.
سلام بر تو ای
فرستاده خدا، سلام بر تو ای پیامبر خدا، سلام بر تو ای محمّد بن عبدالله،
سلام بر تو ای خاتم پیامبران، شهادت می‌دهم که تو پیام‌های خود را رساندی و
نماز را بپا داشتی و زکات را پرداختی و به معروف امر نموده و از منکر نهی
کردی و خدا را خالصانه عبادت کردی تا مرگ به سویت آمد، درودهای خدا و رحمتش
بر تو و اهل‌بیت پاکیزه‌ات.
پس رو به قبله نزد
ستون جلو که از جانب راست قبر است بایست، به‌طوری‌که دوش چپ به جانب قبر و
دوش راست به جانب منبر که جایگاه سر رسول خدا(صلیاللهعلیهوآله) است قرار
گیرد و بگو:
أَشْهَدُ أَنْ لَاإِلٰهَ إِلّا اللّٰهُ وَحْدَهُ لَاشَرِيكَ لَهُ،
وَأَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ، وَأَشْهَدُ أَنَّكَ
رَسُولُ اللّٰهِ، وَأَنَّكَ مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ اللّٰهِ، وَأَشْهَدُ
أَنَّكَ قَدْ بَلَّغْتَ رِسالاتِ رَبِّكَ وَنَصَحْتَ لِأُمَّتِكَ،
وَجاهَدْتَ فِي سَبِيلِ اللّٰهِ، وَعَبَدْتَ اللّٰهَ حَتّیٰ أَتاكَ
الْيَقِينُ بِالْحِكْمَةِ وَالْمَوْعِظَةِ الْحَسَنَةِ، وَأَدَّيْتَ
الَّذِي عَلَيْكَ مِنَ الْحَقِّ، وَأَنَّكَ قَدْ رَؤُفْتَ
بِالْمُؤْمِنِينَ، وَغَلُظْتَ عَلَی الْكافِرِينَ، فَبَلَّغَ اللّٰهُ
بِكَ أَفْضَلَ شَرَفِ مَحَلِّ الْمُكَرَّمِينَ، الْحَمْدُ لِلّٰهِ الَّذِي
اسْتَنْقَذَنا بِكَ مِنْ الشِّرْكِ وَالضَّلالَةِ؛
گواهی می‌دهم
که معبودی جز خدا نیست، یگانه و بی‌شریک است و گواهی می‌دهم که محمّد بنده و
فرستاده اوست و گواهی می‌دهم که تو رسول خدایی و اینکه تویی محمّد بن
عبدالله و گواهی می‌دهم که تو پیام‌های پروردگارت را به مردم رساندی و برای
امّتت خیرخواهی کردی و در راه خدا با حکمت و موعظه و حسنه جهاد کردی و خدا
را عبادت نمودی تا مرگ به سویت آمد و آنچه از حق بر عهده‌ات بود ادا کردی و
نسبت به مردم مؤمن مهربان و بر کافران سخت‌گیر بودی، پس خدا تو را به
برترین شرف مقام گرامی داشتگان برساند؛ خدا را سپاس که ما را به وسیله تو،
از شرک و گمراهی رهانید؛
اللّٰهُمَّ فَاجْعَلْ صَلَوَاتِكَ وَصَلَوَاتِ مَلائِكَتِكَ
الْمُقَرَّبِينَ، وَأَنْبِيائِكَ الْمُرْسَلِينَ، وَعِبادِكَ
الصَّالِحِينَ، وَأَهْلِ السَّمَاواتِ وَالْأَرَضِينَ، وَمَنْ سَبَّحَ
لَكَ يَا رَبَّ الْعالَمِينَ مِنَ الْأَوَّلِينَ وَالْآخِرِينَ عَلَیٰ
مُحَمَّدٍ عَبْدِكَ وَرَسُولِكَ وَنَبِيِّكَ وَأَمِينِكَ وَنَجِيِّكَ
وَحَبِيبِكَ وَصَفِيِّكَ وَخاصَّتِكَ وَصَفْوَتِكَ وَخِيَرَتِكَ مِنْ
خَلْقِكَ؛
خدایا قرار
ده، درودهایت و درودهای فرشتگان مقرّبت و پیامبران مرسلت و بندگان
شایسته‌ات و اهل آسمان‌ها و زمین‌ها و هرکه برایت تسبیح می‌گفته ای
پروردگار جهانیان از گذشتگان و آیندگان، بر محمّد بنده و رسول و پیامبرت و
امین و محرم راز و محبوبت و دوست خالص و ویژه و برگزیده‌ات و انتخاب‌شده تو
از میان آفریده‌هایت؛
اللّٰهُمَّ أَعْطِهِ الدَّرَجَةَ الرَّفِيعَةَ، وَآتِهِ الْوَسِيلَةَ مِنَ
الْجَنَّةِ، وَابْعَثْهُ مَقاماً مَحْمُوداً يَغْبِطُهُ بِهِ
الْأَوَّلُونَ وَالْآخِرُونَ . اللّٰهُمَّ إِنَّكَ قُلْتَ:
﴿وَ لَوْ أَنَّهُمْ إِذْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ
جٰاؤُكَ فَاسْتَغْفَرُوا اللّٰهَ وَ اسْتَغْفَرَ لَهُمُ الرَّسُولُ
لَوَجَدُوا اللّٰهَ تَوّٰاباً رَحِيماً﴾
وَإِنِّي أَتَيْتُكَ مُسْتَغْفِراً تَائِباً مِنْ ذُنُوبِي، وَ إِنِّي
أَتَوَجَّهُ بِكَ إِلَی اللّٰهِ رَبِّي وَرَبِّكَ لِيَغْفِرَ لِي ذُنُوبِي.
خدایا او را
درجه بلند عطا کن و او را از بهشت وسیله عنایت فرما و او را به مقام
پسندیده‌ای برانگیز که گذشتگان و آیندگان به او رشک برند، خدایا تو فرمودی:
«اگر آنان هنگامی که [با ارتکاب گناه و رفت‌وآمد با طاغوت] به خود ستم
کردند نزد تو می‌آمدند و از خداوند درخواست آمرزش می‌کردند و پیامبر هم
برای آنان خواستار آمرزش می‌شد مسلّماً خداوند را بسیار توبه‌پذیر و مهربان
می‌یافتند» و من هم اکنون آمرزش‌خواه و توبه‌کننده به نزد تو آمدم و به
وسیله تو رو به سوی خدا، پروردگارم و پروردگار تو می‌کنم تا گناهانم را
بیامرزد.
و اگر تو را حاجتی
باشد، قبر مطهّر را پشت کتف خود قرار ده و رو به جانب قبله کن و دست‌ها را
به سوی خدا بردار و حاجت خویش را بخواه که سزاوار است برآورده شود،
ان‌شاء‌الله تعالی.
ابن قولَوَیه به
سند معتبر از محمّد بن مسعود روایت کرده که گفت: دیدم امام
صادق(علیه‌السلام) نزد قبر رسول خدا(صلیاللهعلیهوآله) آمد و دست مبارک
را بر قبر گذاشت و گفت:
أَسْأَلُ اللّٰهَ الَّذِي اجْتَبَاكَ وَاخْتَارَكَ وَهَدَاكَ وَهَدیٰ بِكَ أَنْ يُصَلِّيَ عَلَيْكَ.
از خدا که تو را برگزید و انتخاب کرد و هدایتت نمود و مردم را به وسیله تو هدایت کرد، می‌خواهم که بر تو درود فرستد.
پس فرمود:
﴿إِنَّ اللّٰهَ وَ مَلاٰئِكَتَهُ يُصَلُّونَ
عَلَی النَّبِيِّ يٰا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَيْهِ وَ
سَلِّمُوا تَسْلِيماً﴾.
همانا خداوند و فرشتگانش بر پیامبر رحمت و درود می‌فرستند، ای مؤمنان! بر او درود بفرستید و آن‌گونه که سزاوار است تسلیم [او] باشید.
شیخ طوسی در کتاب
«مصباح» فرموده: چون کنار قبر شریف از دعا فارغ شدی، نزد منبر برو و بر آن
دست بمال و دو قبّه پایین منبر را که مانند انار است بگیر و صورت و
چشم‌های خود را به آن بمال که در آن شفای چشم است و نزد منبر بایست و حمد و
ثنای الهی را بجای آور، و حاجت خود را بخواه که رسول
خدا(صلیاللهعلیهوآله) فرمود: بین قبر و منبر من باغی است از باغ‌های
بهشت و منبر من بر دری است از درهای بهشت.
سپس به مقام
پیامبر(صلیاللهعلیهوآله) می‌روی و در آنجا آنچه خواهی نماز بجا آور و در
مسجد پیامبر بسیار نماز بخوان، به درستی که نماز در آنجا برابر با هزار
نماز است و هرگاه وارد مسجد شوی یا بیرون روی بر آن حضرت صلوات فرست و در
خانه فاطمه زهرا نماز بخوان و به مقام جبرییل که زیر ناودان است برو که
محلّ ایستادن جبرییل در هنگام اذن دخول خواستن از
پیامبر(صلیاللهعلیهوآله) آنجا بوده و بگو:
أَسْأَلُكَ أَيْ جَوادُ، أَيْ كَرِيمُ، أَيْ قَرِيبُ، أَيْ بَعِيدُ أَنْ تَرُدَّ عَلَيَّ نِعْمَتَكَ.
از تو می‌خواهم ای بخشنده، ای بزرگ‌منشِ مهمان‌نواز، ای نزدیک، ای دور، اینکه نعمتت را به من بازگردانی.