این نماز
که اکسیر اعظم و کبریت احمر است و به سندهای بسیار معتبر با فضیلت
فراوان-که مهم‌ترین آن آمرزش گناهان بزرگ است ـ روایت شده است و بهترین
زمان برای بجا آوردن آن، آغاز روز جمعه است؛
و آن چهار رکعت است با دو تشهد و دو سلام که در رکعت اوّل پس از سوره
«حمد»، سوره
«زِلزال» و در رکعت دوّم بعد از سوره
«حمد»، سوره
«وَالْعادِیات» و در رکعت سوم پس از سوره
«حمد»، سوره
«إِذٰا جٰاءَ نَصْرُ اللّٰهِ» و در رکعت چهارم بعد از سوره
«حمد» «یک‌بار» سوره
«قُلْ هُوَ اللّٰهُ أَحَدٌ» خوانده می‌شود و در هر رکعت پس از تمام شدن سوره
«حمد» و سوره‌های یادشده، «پانزده بار» گفته می‌شود:
سُبْحانَ اللّٰهِ، وَالْحَمْدُ لِلّٰهِ، وَلا إِلٰهَ إِلّا اللّٰهُ، وَاللّٰهُ أَكْبَرُ.
پاک و منزه است خدا و ستایش تنها سزاوار اوست و معبودی جز او نیست و خداوند بزرگ‌تر از آن است که وصف شود.
و در رکوع نیز
همین تسبیحات «ده بار» و پس از برخاستن از رکوع «ده بار» و در سجده اوّل
«ده بار» و پس از سر برداشتن از سجده «ده بار» و در سجده دوم «ده بار» و پس
از سجده، پیش از برخاستن برای انجام رکعت دوم «ده بار» گفته می‌شود و این
ترتیب در هر چهار رکعت رعایت می‌گردد که مجموع تسبیحات به «سیصد» می‌رسد.
شیخ کلینی از ابو
سعید مدائنی روایت کرده است: که امام صادق(علیه‌السلام) به من فرمود: آیا
نمی‌خواهی ذکری را به تو تعلیم دهم که آن را در نماز جعفر بخوانی؟ گفتم:
آری می‌خواهم.
فرمود: هنگامی که در رکعت چهارم به آخرین سجده نماز رسیدی و از تسبیحات فارغ شدی بگو:
سُبْحانَ مَنْ لَبِسَ الْعِزَّ وَالْوَقارَ، سُبْحانَ مَنْ تَعَطَّفَ
بِالْمَجْدِ وَتَكَرَّمَ بِهِ، سُبْحانَ مَنْ لَايَنْبَغِی التَّسْبِيحُ
إِلّا لَهُ، سُبْحانَ مَنْ أَحْصیٰ كُلَّ شَیْءٍ عِلْمُهُ، سُبْحانَ ذِی
الْمَنِّ وَالنِّعَمِ، سُبْحانَ ذِی الْقُدْرَةِ وَالْكَرَمِ، اللّٰهُمَّ
إِنِّی أَسْأَلُكَ بِمَعاقِدِ الْعِزِّ مِنْ عَرْشِكَ، وَمُنْتَهَی
الرَّحْمَةِ مِنْ كِتابِكَ، وَاسْمِكَ الْأَعْظَمِ وَكَلِماتِكَ
التَّامَّةِ الَّتِی تَمَّتْ صِدْقاً وَعَدْلاً، صَلِّ عَلیٰ مُحَمَّدٍ
وَأَهْلِ بَيْتِهِ، وَافْعَلْ بِی كَذا وَكَذا.
پاک و منزه است
آن‌که لباس توانمندی و بزرگ‌منشی در بر دارد، پاک و منزه است آن‌که به
بزرگی مهر ورزد و به آن گرامی باشد، پاک و منزه است آن‌که پاکی جز برای او
سزاوار نیست، پاک و منزه است آن‌که دانشش هر چیز را برشمارد، پاک و منزه
است آن سرچشمه‌ی مهربانی و بخشش، پاک و منزه است آن دارای قدرت و
بزرگواری؛ خدایا از تو خواستارم به‌حق بندها و گره‌گاه‌های شکوه عرشت و
به‌حق نهایت مهرت که در کتابت آوردی و نام بزرگت و کلمات بی‌عیب و نقصت که
در راستی و عدالت دارای کمال است، بر محمّد و خاندانش درود فرست و با من
چنین و چنان کن.
و بجای کلمه «کذا و کذا» حاجات خود را از خدا درخواست کند.
شیخ طوسی و سید
ابن طاووس از مفضل بن عمر روایت کرده‌اند که گفت: روزی امام
صادق(علیه‌السلام) را دیدم که نماز جعفر خواندند و پس از نماز دست‌ها را
بلند کردند و این دعا را خواندند:
«یَا رَبِّ یَا رَبِّ» به‌اندازه‌ای که یک نفس اجازه دهد، «یَا رَبَّاهُ یَا رَبَّاهُ» به قدر یک نفس، «رَبِّ رَبِّ» به‌اندازه یک نفس، «یَا اللّٰهُ یَا اللّٰهُ» باز هم به قدر یک نفس، «یَا حَیُّ یَا حَیُّ» همپای یک نفس، «یَا رَحِیمُ یَا رَحِیمُ» باز هم به‌اندازه یک نفس، « یَا رَحْمٰنُ یَا رَحْمٰنُ» «هفت بار»، «یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ» «هفت بار»، سپس این دعا را خواندند:
اللّٰهُمَّ إِنِّی أَفْتَتِحُ الْقَوْلَ بِحَمْدِكَ، وَأَنْطِقُ
بِالثَّناءِ عَلَيْكَ، وَاُمَجِّدُكَ وَلَا غَايَةَ لِمَدْحِكَ،
وَأُثْنِی عَلَيْكَ وَمَنْ يَبْلُغُ غايَةَ ثَنَائِكَ وَأَمَدَ مَجْدِكَ،
وَأَنَّیٰ لِخَلِيقَتِكَ كُنْهُ مَعْرِفَةِ مَجْدِكَ، وَأَیَّ زَمَنٍ لَمْ
تَكُنْ مَمْدُوحاً بِفَضْلِكَ، مَوْصُوفاً بِمَجْدِكَ، عَوَّاداً عَلَی
الْمُذْنِبِينَ بِحِلْمِكَ، تَخَلَّفَ سُكَّانُ أَرْضِكَ عَنْ طَاعَتِكَ،
فَكُنْتَ عَلَيْهِمْ عَطُوفاً بِجُودِكَ، جَوَاداً بِفَضْلِكَ،
عَوَّاداً بِكَرَمِكَ، يَا لَاإِلٰهَ إِلّا أَنْتَ الْمَنَّانُ ذُو
الْجَلَالِ وَالْإِكْرامِ.
خدایا! سخنم را
با ستایش تو آغاز می‌کنم و با ثنای تو گویا می‌شوم و تو را به بزرگی
می‌ستایم، درحالی‌که ستایشت را پایانی نیست و تو را سپاس می‌گویم، کیست
آن‌که به نهایت سپاست و بلندای بزرگی‌ات برسد؟ آفریدگانت را چه رسد که به
شناخت ژرفای عظمت تو دست یابند، چه زمانی بوده که به احسان و بخششت ستوده و
به عظمتت موصوف نبودی، کدامین زمان بوده که با بردباری خویش پیاپی از
گنه‌کاران درنگذشته باشی؟! ساکنان زمینت از فرمان‌برداری تو سرپیچی کردند،
ولی تو با بخشش خویش بر آنان مهر ورزیدی، به احسان خود به آنان بخشیدی و به
بزرگواری‌ات پی‌درپی به آنان روی کردی، ای که معبودی جز تو نیست،
بخشایشگری که دارای بزرگی و رأفت و محبتی.
پس حضرت فرمود:
ای مفضّل هرگاه تو را حاجت ضروری پیش آید نماز جعفر را بخوان و این دعا را
قرائت کن و حاجتت را از خداوند بخواه که به خواست خدا برآورده می‌شود.
نویسنده گوید: شیخ
طوسی برای برآورده شدن حاجت از امام صادق(علیه‌السلام) روایت کرده: روزهای
چهارشنبه و پنجشنبه و جمعه را روزه بدار و چون روز پنجشنبه به آخر رسد به
ده مسکین، هر مسکینی یک مُدّ [به مقدار تقریبی 10 سیر] طعام صدقه بده؛ و در
آغاز روز جمعه غسل کن و به محراب برو و نماز جناب جعفر را بخوان، آنگاه
زانوها را برهنه ساز و بر زمین بگذار و بگو:
يَا مَنْ أَظْهَرَ الْجَمِيلَ، وَسَتَرَ الْقَبِيحَ، يَا مَنْ لَمْ
يُؤاخِذْ بِالْجَرِيرَةِ، وَلَمْ يَهْتِكِ السِّتْرَ، يَا عَظِيمَ
الْعَفْوِ، يَا حَسَنَ التَّجَاوُزِ، يَا وَاسِعَ الْمَغْفِرَةِ، يَا
بَاسِطَ الْيَدَيْنِ بِالرَّحْمَةِ، يَا صَاحِبَ كُلِّ نَجْوَیٰ،
وَمُنْتَهَیٰ كُلِّ شَكْوَیٰ، يَا مُقِيلَ الْعَثَرَاتِ، يَا كَرِيمَ
الصَّفْحِ، يَا عَظِيمَ الْمَنِّ، يَا مُبْتَدِئاً بِالنِّعَمِ قَبْلَ
اسْتِحْقاقِهَا؛
ای آن‌که
زیبایی را آشکار سازی و زشتی را بپوشانی، ای آن‌که بندگان را بر خطایشان
سرزنش نکنی و پرده حرمتشان را ندری، ای بزرگ در بخشش و نیکو درگذشت، ای که
آمرزشت فراگیر و دستانت به مهر گشاده است، ای شنوای هر راز و سرانجام هر
دادخواهی، ای که از لغزش‌ها درگذری، ای بزرگوار در چشم‌پوشی و گذشت، ای
بزرگ بخشایشگر، ای آغازگر نعمت‌ها پیش از شایستگی بندگان؛
يَا رَبَّاهْ يَا رَبَّاهْ يَا رَبَّاهْ،
«ده مرتبه»
ای پروردگار
يا اللّهُ يا اللّهُ يا اللّهُ
«ده مرتبه»
ای خدا
يا سيداهُ يا سيداهُ
«ده مرتبه»
ای سرور
يا مولاياهُ، يا مولاياهُ
«ده مرتبه»
ای مولا
يَا رَجَاءاهُ
«ده مرتبه»
ای امید
يَا غِيَاثَاهُ
«ده مرتبه»
ای پناه
يَا غَايَةَ رَغْبَتَاهُ
«ده مرتبه»
ای نهایت رغبت
يَا رَحْمٰنُ
«ده مرتبه»
ای بخشاینده
يَا رَحِيمُ
«ده مرتبه»
ای مهربان
يَا مُعْطِیَ الْخَيْرَاتِ
«ده مرتبه»
ای عطابخش
صَلِّ عَلیٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ كَثِيراً طَيِّباً كَأَفْضَلِ مَا صَلَّيْتَ عَلیٰ أَحَدٍ مِنْ خَلْقِكَ
«ده مرتبه»
درود فراوان و پاکیزه بر محمّد و خاندان محمّد فرست، همچون بهترین درودها که بر بنده ای از بندگان خود فرستی
و حاجت خود را بطلب.
نویسنده گوید:
درباره‌ی روزه‌ی این سه روز و بجا آوردن دو رکعت نماز مستحب به هنگام ظهر
روز جمعه، برای برآورده شدن حاجت، روایات بسیاری وارد شده است.