امّا اعمال مشترک، پس چند عمل است:
اوّل:
هر روز «هفتاد مرتبه» بگوید:
أَسْتَغْفِرُ اللّٰهَ وَأَسْأَلُهُ التَّوْبَةَ.
از خدا آمرزش و توبه میخواهم.
دوم:
هر روز «هفتاد مرتبه» بخواند:
أَسْتَغْفِرُ اللّٰهَ الَّذِي لَاإِلٰهَ إِلّا هُوَ الرَّحْمٰنُ الرَّحِيمُ الْحَيُّ الْقَيُّوْمُ وَأَتُوبُ إِلَيْهِ.
آمرزش میخواهم از خدا که معبودی جز او نیست، بخشندهی مهربان، زنده به خود، پاینده و بهسوی او باز میگردم.
در بعضی از روایات «الْحَیُّ الْقَیُّوْمُ» پیش از «الرَّحْمٰنُ الرَّحِیمُ» است و عمل به هر دو خوب است؛
و از روایات استفاده میشود که بهترین دعاها و ذکرها در این ماه «استغفار» است و هرکه در هر روز این ماه «هفتاد مرتبه» استغفار کند، مانند این است که در ماههای دیگر هفتاد هزار مرتبه استغفار بجا آورد.
سوّم:
در این ماه صدقه بدهد، گرچه نصف دانه خرمایی باشد تا حقتعالی بدن او را بر آتش دوزخ حرام کند.
از امام
صادق(علیهالسلام) روایت شده: که از وجود مبارک ایشان درباره فضیلت روزه
رجب پرسیدند، فرمود: چرا از روزه شعبان غافل هستید؟ راوی عرض کرد: یابنَ
رسولالله، کسی که یک روز از شعبان را روزه بدارد، چه ثوابی دارد؟ فرمود:
به خدا سوگند بهشت پاداش آن است.
عرض کرد: یابنَ رسولالله، بهترین اعمال در این ماه چیست؟ فرمود: صدقه و
استغفار، هرکه در ماه شعبان صدقه دهد حقتعالی آن را رشد و نمو دهد
همانگونه که یکی از شما بچّه شترش را رشد میدهد تا آنکه در قیامت،
درحالیکه به اندازه کوه احد شده باشد به صاحبش بازگردد.
چهارم:
در تمام این ماه «هزار مرتبه» بگوید:
لَاإِلٰهَ إِلّا اللّٰهُ، وَلا نَعْبُدُ إِلّا إِيَّاهُ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ وَلَوْ كَرِهَ الْمُشْرِكُونَ.
معبودی جز خدا نیست و نپرستیم جز او را درحالیکه عبادت را برای او خالص میکنیم، گرچه مشرکان را خوش نیاید.
این ذکر پاداش بسیاری دارد، از جمله اینکه در نامه عملش عبادت هزار ساله بنویسند.
پنجم:
در هر پنجشنبه این ماه دو رکعت نماز بخواند، در هر رکعت پس از سوره
«حمد»، «صد مرتبه» سوره
«توحید» خوانده و بعد از سلامِ نماز، «صد مرتبه» صلوات بفرستد تا حقتعالی هر حاجتی که در امر دین و دنیا دارد روا کند؛
و نیز روزه هر
پنجشنبه این ماه فضیلت بسیار دارد. روایت شده: که در هر پنجشنبه ماه شعبان
آسمانها را زینت میکنند، پس فرشتگان عرض میکنند: خدایا! روزهداران این
روز را بیامرز و دعای آنان را اجابت فرما.
در خبر نبوی است: هرکه روز دوشنبه و پنجشنبه شعبان را روزه بگیرد،
حقتعالی بیست حاجت از حاجات دنیا و بیست حاجت از حاجات آخرت او را برآورد.
ششم:
در این ماه بسیار صلوات فرستد.
هفتم (صلوات شعبانیه):
در هر روز شعبان در
وقت زوال [وقت ظهر شرعی] و در شب نیمهی آن این صلوات را که از حضرت
زینالعابدین (علیهالسلام) روایت شده بخواند:
اللّٰهُمَّ صَلِّ عَلیٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ شَجَرَةِ النُّبُوَّةِ،
وَمَوضِعِ الرِّسالَةِ، وَمُخْتَلَفِ الْمَلائِكَةِ، وَمَعْدِنِ
الْعِلْمِ، وَأَهْلِ بَيْتِ الْوَحْیِ . اللّٰهُمَّ صَلِّ عَلیٰ مُحَمَّدٍ
وَآلِ مُحَمَّدٍ الْفُلْكِ الْجارِيَةِ فِی اللُّجَجِ الْغامِرَةِ،
يَأْمَنُ مَنْ رَكِبَها، وَيَغْرَقُ مَنْ تَرَكَهَا، الْمُتَقَدِّمُ
لَهُمْ مارِقٌ، وَالْمُتَأَخِّرُ عَنْهُمْ زاهِقٌ، وَاللَّازِمُ لَهُمْ
لاحِقٌ .
خدایا! بر
محمّد و خاندان محمد درود فرست، درخت نبوت و جایگاه رسالت و محل آمد و شد
فرشتگان و معدن دانش و خانواده وحی، خدایا! بر محمّد و خاندان محمّد درود
فرست، کشتی روان در اقیانوسهای عمیق، هرکه به آن توسّل جوید ایمنی یابد و
هرکه آن را رها کند غرق شود، پیش افتاده از آنها از دین خارج است و عقب
مانده از آنان نابود است و همراه آنان ملحق بهحق است.
اللّٰهُمَّ صَلِّ عَلیٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ الْكَهْفِ الْحَصِينِ،
وَغِياثِ الْمُضْطَرِّ الْمُسْتَكِينِ، وَمَلْجَاَ الْهارِبِينَ،
وَعِصْمَةِ الْمُعْتَصِمِينَ . اللّٰهُمَّ صَلِّ عَلیٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ
مُحَمَّدٍ صَلاةً كَثِيرَةً تَكُونُ لَهُمْ رِضاً، وَ لِحَقِّ مُحَمَّدٍ
وَآلِ مُحَمَّدٍ أَداءً وَقَضاءً بِحَوْلٍ مِنْكَ وَقُوَّةٍ يَا رَبَّ
الْعالَمِينَ . اللّٰهُمَّ صَلِّ عَلیٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ
الطَّيِّبِينَ الْأَبْرارِ الْأَخْيارِ، الَّذِينَ أَوْجَبْتَ
حُقُوقَهُمْ، وَفَرَضْتَ طاعَتَهُمْ وَوِلايَتَهُمْ .
خدایا! بر
محمّد و خاندان محمّد درود فرست، پناهگاه محکم و فریادرس بیچارگان درمانده و
پناه گریختگان و دستاویز استوار برای چنگاندازان، خدایا! بر محمّد و
خاندان محمّد درود فرست، درودی فراوان که برای آنان موجب خشنودی و برای ما
مایه اداکردن و بجا آوردن حق محمّد و خاندان محمّد باشد، به حول و نیرویت
ای پروردگار جهانیان. خدایا! بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست، آن پاکان و
نیکان و خوبانکه حقوقشان را بر همه واجب کردی و پیروی ولایتشان را بر
همگان فرض نمودی.
اللّٰهُمَّ صَلِّ عَلیٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَاعْمُرْ قَلْبِی
بِطاعَتِكَ، وَلَا تُخْزِنِی بِمَعْصِيَتِكَ، وَارْزُقْنِی مُواساةَ مَنْ
قَتَّرْتَ عَلَيْهِ مِنْ رِزْقِكَ؛ بِما وَسَّعْتَ عَلَیَّ مِنْ فَضْلِكَ،
وَنَشَرْتَ عَلَیَّ مِنْ عَدْلِكَ، وَأَحْيَيْتَنِی تَحْتَ ظِلِّكَ،
وَهٰذا شَهْرُ نَبِيِّكَ سَيِّدِ رُسُلِكَ شَعْبانُ الَّذِی حَفَفْتَهُ
مِنْكَ بِالرَّحْمَةِ وَالرِّضْوانِ الَّذِی كانَ رَسُولُ اللّٰهِ صَلَّی
اللّٰهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ وَسَلَّمَ يَدْأَبُ فِی صِيامِهِ وَقِيامِهِ فِی
لَيالِيهِ وَأَيَّامِهِ بُخُوعاً لَكَ فِی إِكْرامِهِ وَ إِعْظامِهِ إِلیٰ
مَحَلِّ حِمامِهِ .
خدایا! بر
محمّد و خاندان محمّد درود فرست و دلم را با طاعتت آباد کن و به نافرمانی
از خود رسوایم مساز و این امور را روزی من کن: حمایت از آنکه رزقت را بر
او تنگ گرفتی؛ به مدد آنچه از احسانت بر من وسعت دادی و از عدلت بر من
گستردی و مرا در سایه رحمتت زنده داشتی، این است ماه پیامبرت، آن سرور
فرستادگان، شعبانی که آن را به رحمت و رضوانت پوشاندی، ماهی که رسول خدا
(درود خدا بر او و خاندانش باد) در روزهداری و بپا داشتن عبادت در شبها و
روزهایش تا هنگام مرگ، با تمام توان کوشش میکرد، تنها برای فروتنی در
برابرت و گرامی داشت و بزرگداشت ماه شعبان،
اللّٰهُمَّ فَأَعِنَّا عَلَی الاسْتِنانِ بِسُنَّتِهِ فِيهِ، وَنَيْلِ
الشَّفاعَةِ لَدَيْهِ . اللّٰهُمَّ وَاجْعَلْهُ لِی شَفِيعاً مُشَفَّعاً،
وَطَرِيقاً إِلَيْكَ مَهْيَعاً، وَاجْعَلْنِی لَهُ مُتَّبِعاً حَتّیٰ
أَلْقاكَ يَوْمَ الْقِيامَةِ عَنِّی راضِياً، وَعَنْ ذُنُوبِی غاضِياً،
قَدْ أَوْجَبْتَ لِی مِنْكَ الرَّحْمَةَ وَالرِّضْوانَ، وَأَنْزَلْتَنِی
دارَ الْقَرارِ وَمَحَلَّ الْأَخْيارِ.
خدایا! ما را
در این ماه به پیروی از روشش و رسیدن به شفاعتش یاری کن، خدایا! او را برای
من شفیعی با شفاعت پذیرفته و راهی روشن به سویت قرار ده و ما را پیرو او
گردان تا آنگاه که تو را در قیامت دیدار کنم، درحالیکه از من خشنود باشی و
از گناهانم چشمپوشی و رحمت و رضوانت را بر من واجب نموده و مرا در بهشت و
جایگاه خوبان درآورده باشی.
هشتم (مناجات شعبانیه):
این مناجات را که از
ابن خالویه روایت شده بخواند؛ به گفته او این مناجات حضرت
امیرالمؤمنین(علیهالسلام) و امامان پس از اوست که در ماه شعبان
میخواندند:
اللّٰهُمَّ صَلِّ عَلیٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَاسْمَعْ دُعائِی إِذا
دَعَوْتُكَ، وَاسْمَعْ نِدائِی إِذا نادَيْتُكَ، وَأَقْبِلْ عَلَیَّ إِذا
ناجَيْتُكَ، فَقَدْ هَرَبْتُ إِلَيْكَ، وَوَقَفْتُ بَيْنَ يَدَيْكَ
مُسْتَكِيناً لَكَ، مُتَضَرِّعاً إِلَيْكَ، راجِياً لِما لَدَيْكَ
ثَوابِی، وَتَعْلَمُ مَا فِی نَفْسِی، وَتَخْبُرُ حاجَتِی، وَتَعْرِفُ
ضَمِيرِی، وَلَا يَخْفیٰ عَلَيْكَ أَمْرُ مُنْقَلَبِی وَمَثْوایَ، وَما
أُرِيدُ أَنْ أُبْدِئَ بِهِ مِنْ مَنْطِقِی، وَأَتَفَوَّهُ بِهِ مِنْ
طَلِبَتِی، وَأَرْجُوهُ لِعاقِبَتِی، وَقَدْ جَرَتْ مَقادِيرُكَ عَلَیَّ
يَا سَيِّدِی فِيما يَكُونُ مِنِّی إِلیٰ آخِرِ عُمْرِی مِنْ سَرِيرَتِی
وَعَلانِيَتِی وَبِيَدِكَ لَابِيَدِ غَيْرِكَ زِيادَتِی وَنَقْصِی
وَنَفْعِی وَضَرِّی .
خدایا! بر
محمّد و خاندان محمّد درود فرست و شنوای دعایم باش آنگاه که میخوانمت و
صدایم را بشنو هنگامی که صدایت میکنم و به من توجّه کن هنگامیکه با تو
مناجات مینمایم، همانا بهسوی تو گریختم و در حال درماندگی و زاری در
برابرت ایستادم، پاداشی را که نزد توست امیدوارم، آنچه را که در درون دارم
میدانی و حاجتم را خبر داری، نهانم را میشناسی، کار بازگشت به آخرت و
خانه ابدیام بر تو پوشیده نیست و آنچه میخواهم به زبان آرم و خواهش خویش
را بازگو کنم و هم آنچه را که برای عاقبتم امید دارم، بر تو پنهان نیست،
همانا آنچه برای من تقدیر کردهای ای آقای من، در آنچه تا پایان عمر بر من
فرود میآید از نهان و آشکارم جاری شده است و تنها به دست توست نه به دست
غیر تو، فزونی و کاستیام و سود و زیانم،
إِلٰهِی إِنْ حَرَمْتَنِی فَمَنْ ذَا الَّذِی يَرْزُقُنِی ؟ وَ إِنْ
خَذَلْتَنِی فَمَنْ ذَا الَّذِی يَنْصُرُنِی؛ إِلٰهِی أَعُوذُ بِكَ مِنْ
غَضَبِكَ وَحُلُولِ سَخَطِكَ . إِلٰهِی إِنْ كُنْتُ غَيْرَ مُسْتَأْهِلٍ
لِرَحْمَتِكَ فَأَنْتَ أَهْلٌ أَنْ تَجُودَ عَلَیَّ بِفَضْلِ سَعَتِكَ .
إِلٰهِی كَأَنِّی بِنَفْسِی واقِفَةٌ بَيْنَ يَدَيْكَ وَقَدْ أَظَلَّها
حُسْنُ تَوَكُّلِی عَلَيْكَ فَقُلْتَ مَا أَنْتَ أَهْلُهُ
وَتَغَمَّدْتَنِی بِعَفْوِكَ .
معبودم! اگر
محرومم کنی پس کیست آنکه به من روزی دهد؟ و اگر خوارمسازی پس کیست آنکه
به من یاری رساند؛ خدایا! به تو پناه میآورم از خشمت و از فرود آمدن غضبت.
خدایا! اگر شایسته رحمتت نیستم، تو سزاواری که بر من با فراوانی فضلت بخشش
کنی، معبودم! گویی من با همه هستیام در برابرت ایستادهام، درحالیکه حسن
اعتمادم به تو، بر وجودم سایه افکنده است و آنچه را تو شایسته آنی بر من
جاری کردهای و مرا با عفوت پوشاندهای،
إِلٰهِی إِنْ عَفَوْتَ فَمَنْ أَوْلیٰ مِنْكَ بِذٰلِكَ ؟ وَ إِنْ كانَ قَدْ
دَنا أَجَلِی وَلَمْ يُدْنِنِی مِنْكَ عَمَلِی فَقَدْ جَعَلْتُ
الْإِقْرارَ بِالذَّنْبِ إِلَيْكَ وَسِيلَتِی . إِلٰهِی قَدْ جُرْتُ عَلیٰ
نَفْسِی فِی النَّظَرِ لَها فَلَهَا الْوَيْلُ إِنْ لَمْ تَغْفِرْ لَها .
إِلٰهِی لَمْ يَزَلْ بِرُّكَ عَلَیَّ أَيَّامَ حَياتِی فَلا تَقْطَعْ
بِرَّكَ عَنِّی فِی مَماتِی .
معبودم! اگر
گذشت کنی، چه کسی از تو سزاوارتر به آن است؟ و اگر مرگم نزدیک شده باشد و
عملم مرا به تو نزدیک نکرده، اعترافم را به گناه، وسیله خویش به بارگاهت
قرار دادم. معبودم بر وجودم در فرمانبردن از آن گناه بار کردم، پس وای بر
او اگر او را نیامرزی، معبودم نیکیات بر من در روزهای زندگیام پیوسته
بود، پس نیکی خویش را در هنگام مرگم از من قطع مکن.
إِلٰهِی كَيفَ آيَسُ مِنْ حُسْنِ نَظَرِكَ لِی بَعْدَ مَماتِی وَأَنْتَ
لَمْ تُوَلِّنِی إِلّا الْجَمِيلَ فِی حَيَاتِی؛ إِلٰهِی تَوَلَّ مِنْ
أَمْرِی مَا أَنْتَ أَهْلُهُ، وَعُدْ عَلَیَّ بِفَضْلِكَ عَلیٰ مُذْنِبٍ
قَدْ غَمَرَهُ جَهْلُهُ . إِلٰهِی قَدْ سَتَرْتَ عَلَیَّ ذُنُوباً فِی
الدُّنْيا وَأَنَا أَحْوَجُ إِلیٰ سَتْرِها عَلَیَّ مِنْكَ فِی الْأُخْریٰ .
معبودم چگونه
از حسن توجهت پس از مرگم ناامید شوم؟ درحالیکه در طول زندگیام مرا جز به
نیکی سرپرستی نکردی؛ خدایا کارم را چنانکه سزاوار آنی بر عهده گیر، خدایا
بهسوی من با احسانت بازگرد، بهسوی گناهکاری که جهلش سراپایش را پوشانده،
خدایا گناهانی را در دنیا بر من پوشاندی که بر پوشاندن آنها در آخرت
نیازمندترم،
إِلٰهِی قَدْ أَحْسَنْتَ إِلَیَّ إِذْ لَمْ تُظْهِرْها لِأَحَدٍ مِنْ
عِبادِكَ الصَّالِحِينَ فَلا تَفْضَحْنِی يَوْمَ الْقِيامَةِ عَلیٰ رُؤُوسِ
الْأَشْهادِ . إِلٰهِی جُودُكَ بَسَطَ أَمَلِی، وَعَفْوُكَ أَفْضَلُ مِنْ
عَمَلِی . إِلٰهِی فَسُرَّنِی بِلِقائِكَ يَوْمَ تَقْضِی فِيهِ بَيْنَ
عِبادِكَ . إِلٰهِی اعْتِذارِی إِلَيْكَ اعْتِذارُ مَنْ لَمْ يَسْتَغْنِ
عَنْ قَبُولِ عُذْرِهِ فَاقْبَلْ عُذْرِی يَا أَكْرَمَ مَنِ اعْتَذَرَ
إِلَيْهِ الْمُسِيئُونَ؛
معبودم محققاً
به من نیکی کردی چرا که گناهم را در دنیا برای هیچیک از بندگان شایستهات
آشکار نکردی، پس مرا در قیامت در برابر دیدگان مردم رسوا مکن، معبودم جود
تو آرزویم را گسترده ساخت و عفو تو از عمل من برتری گرفت. معبودم، روزی که
در آن بین بندگانت داوری میکنی، مرا به لقائت خوشحال کن. معبودم عذرخواهی
من از پیشگاهت عذرخواهی کسی است که از پذیرفتن عذرش بینیاز نگشته، پس عذرم
را بپذیر ای کریمترین کسی که بدکاران از او پوزش خواستند.
إِلٰهِی لَاتَرُدَّ حاجَتِی، وَلَا تُخَيِّبْ طَمَعِی، وَلَا تَقْطَعْ
مِنْكَ رَجائِی وَأَمَلِی . إِلٰهِی لَوْ أَرَدْتَ هَوانِی لَمْ تَهْدِنِی،
وَلَوْ أَرَدْتَ فَضِيحَتِی لَمْ تُعافِنِی . إِلٰهِی مَا أَظُنُّكَ
تَرُدُّنِی فِی حاجَةٍ قَدْ أَفْنَيْتُ عُمْرِی فِی طَلَبِها مِنْكَ .
إِلٰهِی فَلَكَ الْحَمْدُ أَبَداً أَبَداً دائِماً سَرْمَداً يَزِيدُ وَلَا
يَبِيدُ كَما تُحِبُّ وَتَرْضیٰ .
معبودم، حاجتم
را برمگردان و طمعم را قرین نومیدی مساز و امید و آرزویم را از خود قطع
مکن. معبودم، اگر خواریام را میخواستی، هدایتم نمیکردی و اگر رسواییام
را خواسته بودی سلامتیام نمیبخشیدی، معبودم، این گمان را به تو ندارم که
مرا در حاجتی که عمرم را در پیگیریاش سپری کردهام، از درگاهت بازگردانی.
معبودم تو را سپاس، سپاسی ابدی و جاودانه، همیشگی و بیپایان، سپاسی که
افزون شود و نابود نگردد، آنگونه که پسندی و خشنود گردی،
إِلٰهِی إِنْ أَخَذْتَنِی بِجُرْمِی أَخَذْتُكَ بِعَفْوِكَ، وَ إِنْ
أَخَذْتَنِی بِذُنُوبِی أَخَذْتُكَ بِمَغْفِرَتِكَ، وَ إِنْ أَدْخَلْتَنِی
النَّارَ أَعْلَمْتُ أَهْلَها أَنِّی أُحِبُّكَ . إِلٰهِی إِنْ كانَ
صَغُرَ فِی جَنْبِ طاعَتِكَ عَمَلِی فَقَدْ كَبُرَ فِی جَنْبِ رَجائِكَ
أَمَلِی .
خدایا، اگر مرا
بر جرمم بگیری، من نیز تو را به عفوت بگیرم و اگر به گناهانم بنگری، جز به
آمرزشت ننگرم و اگر مرا وارد دوزخ کنی، به اهل آن آگاهی دهم که تو را دوست
دارم. خدایا، اگر عملم در برابر طاعتت کوچک بوده، همانا از جهت امیدِ به
تو آرزویم بزرگ است.
إِلٰهِی كَيْفَ أَنْقَلِبُ مِنْ عِنْدِكَ بِالْخَيْبَةِ مَحْرُوماً وَقَدْ
كانَ حُسْنُ ظَنِّی بِجُودِكَ أَنْ تَقْلِبَنِی بِالنَّجاةِ مَرْحُوماً ؟!
إِلٰهِی وَقَدْ أَفْنَيْتُ عُمْرِی فِی شِرَّةِ السَّهْوِ عَنْكَ،
وَأَبْلَيْتُ شَبابِی فِی سَكْرَةِ التَّباعُدِ مِنْكَ . إِلٰهِی فَلَمْ
أَسْتَيْقِظْ أَيَّامَ اغْتِرارِی بِكَ، وَرُكُونِی إِلیٰ سَبِيلِ
سَخَطِكَ؛
معبودم، چگونه
از بارگاهت با نومیدی و محرومیت بازگردم، درحالیکه خوشگمانیام به بخشش و
وجودت این بوده که مرا نجاتیافته و بخشیده باز میگردانی، معبودم عمرم را
در آزمندی بیخبری از تو نابود کردم و جوانیام را در مستی دوری از تو
فرسوده نمودم. معبودم در روزگار غرور نسبت به تو، بیدار نشدم و هنگام
اعتماد کردنم به لذتهای دنیا به خشم تو آگاه نگشتم؛
إِلٰهِی وَأَنَا عَبْدُكَ وَابْنُ عَبْدِكَ قائِمٌ بَيْنَ يَدَيْكَ،
مُتَوَسِّلٌ بِكَرَمِكَ إِلَيْكَ . إِلٰهِی أَنَا عَبْدٌ أَتَنَصَّلُ
إِلَيْكَ مِمَّا كُنْتُ أُواجِهُكَ بِهِ مِنْ قِلَّةِ اسْتِحْيائِی مِنْ
نَظَرِكَ، وَأَطْلُبُ الْعَفْوَ مِنْكَ إِذِ الْعَفْوُ نَعْتٌ لِكَرَمِكَ .
إِلٰهِی لَمْ يَكُنْ لِی حَوْلٌ فَأَنْتَقِلَ بِهِ عَنْ مَعْصِيَتِكَ
إِلّا فِی وَقْتٍ أَيْقَظْتَنِی لَِمحَبَّتِكَ، وَكَما أَرَدْتَ أَنْ
أَكُونَ كُنْتُ فَشَكَرْتُكَ بِإِدْخالِی فِی كَرَمِكَ، وَ لِتَطْهِيرِ
قَلْبِی مِنْ أَوْساخِ الْغَفْلَةِ عَنْكَ .
معبودم، و من
بنده تو و فرزند بنده توأم، در برابرت ایستادهام، به وسیلۀ بزرگواریات به
حضرت تو متوسّلم. معبودم، بندهای هستم که به درگاهت از آنچه با آن با تو
روبرو بودهام از کمی حیایم از مراقبتت نسبت به من بیزاری میجویم و از تو
درخواست گذشت میکنم، زیرا گذشت صفتی درخور کرم توست. معبودم برایم نیرویی
نیست که خود را بهوسیله آن از عرصه نافرمانیات بیرون برم، مگر آنگاه که
به محبّتت بیدارم سازی و آنچنانکه خواستی باشم، پس تو را سپاس میگذارم،
برای اینکه در آستان بزرگواریات واردم کردی و هم اینکه دلم را از
آلایههای بیخبری از حضرتت پاک نمودی.
إِلٰهِی انْظُرْ إِلَیَّ نَظَرَ مَنْ نادَيْتَهُ فَأَجابَكَ،
وَاسْتَعْمَلْتَهُ بِمَعُونَتِكَ فَأَطاعَكَ، يَا قَرِيباً لَايَبْعُدُ
عَنِ الْمُغْتَرِّ بِهِ، وَيا جَواداً لَايَبْخَلُ عَمَّنْ رَجا ثَوابَهُ .
إِلٰهِی هَبْ لِی قَلْباً يُدْنِيهِ مِنْكَ شَوْقُهُ، وَ لِساناً
يُرْفَعُ إِلَيْكَ صِدْقُهُ، وَنَظَراً يُقَرِّبُهُ مِنْكَ حَقُّهُ .
إِلٰهِی إِنَّ مَنْ تَعَرَّفَ بِكَ غَيْرُ مَجْهُولٍ، وَمَنْ لاذَبِكَ
غَيْرُ مَخْذُولٍ، وَمَنْ أَقْبَلْتَ عَلَيْهِ غَيْرُ مَمْلُوكٍ؛
معبودم، بر من
نظر کن، نظر به کسی که صدایش کردی و تو را اجابت کرد و به یاریات به کارش
گماشتی و او از تو اطاعت کرد، ای نزدیکی که از فریفتگان دور نمیشود و ای
سخاوتمندی که از امید بستگان به پاداشش دریغ نمیورزد. معبودم، قلبی به من
عطا کن که اشتیاقش او را به تو نزدیک کند و زبانی که صدقش بهجانب تو بالا
برده شود و نگاهی که حق بودنش او را به تو نزدیک نماید، معبودم، کسی که به
تو شناخته شد، ناشناخته نیست و آنکه به تو پناهنده شد خوار نیست و هرکه
را تو به او روی آوری برده نیست؛
إِلٰهِی إِنَّ مَنِ انْتَهَجَ بِكَ لَمُسْتَنِيرٌ، وَ إِنَّ مَنِ
اعْتَصَمَ بِكَ لَمُسْتَجِيرٌ، وَقَدْ لُذْتُ بِكَ يَا إِلٰهِی فَلا
تُخَيِّبْ ظَنِّی مِنْ رَحْمَتِكَ، وَلَا تَحْجُبْنِی عَنْ رَأْفَتِكَ .
إِلٰهِی أَقِمْنِی فِی أَهْلِ وِلايَتِكَ مُقامَ مَنْ رَجَا الزِّيادَةَ
مِنْ مَحَبَّتِكَ . إِلٰهِی وَأَلْهِمْنِی وَلَهاً بِذِكْرِكَ إِلیٰ
ذِكْرِكَ، وَهِمَّتِی فِی رَوْحِ نَجاحِ أَسْمائِكَ وَمَحَلِّ قُدْسِكَ .
إِلٰهِی بِكَ عَلَيْكَ إِلّا أَلْحَقْتَنِی بِمَحَلِّ أَهْلِ طاعَتِكَ،
وَالْمَثْوَی الصَّالِحِ مِنْ مَرْضاتِكَ، فَإِنِّی لَاأَقْدِرُ لِنَفْسِی
دَفْعاً، وَلا أَمْلِكُ لَها نَفْعاً .
معبودم، آنکه
به تو راه جوید راهش روشن است و آنکه به تو پناه جوید در پناه توست و من
به تو پناه آوردم ای معبودم، پس گمانم را از رحمتت ناامید مکن و از
مهربانیات محرومم مساز، معبودم، در میان اهل ولایتت برنشانم، نشاندن آنکه
به افزون شدن محبّتت امید بسته، معبودم، شیفتگی به ذکرت را پیوسته به من
الهام کن و همّتم را در نسیم کامیابی نامهایت و جایگاه قدست قرار ده.
معبودم بهحق خودت بر خودت، مرا به جایگاه اهل طاعتت و جایگاه شایسته بر
ساخته از خشنودیات برسان، زیرا که من نه بر دفعی از خود قدرت دارم و نه بر
نفع خویش مالک هستم.
إِلٰهِی أَنَا عَبْدُكَ الضَّعِيفُ الْمُذْنِبُ، وَمَمْلُوكُكَ
الْمُنِيبُ فَلاٰ تَجْعَلْنِی مِمَّنْ صَرَفْتَ عَنْهُ وَجْهَكَ،
وَحَجَبَهُ سَهْوُهُ عَنْ عَفْوِكَ . إِلٰهِی هَبْ لی كَمالَ الانْقِطاعِ
إِلَيْكَ، وَأَنِرْ أَبْصارَ قُلُوبِنا بِضِياءِ نَظَرِها إِلَيْكَ،
حَتَّیٰ تَخْرِقَ أَبْصارُ الْقُلُوبِ حُجُبَ النُّورِ فَتَصِلَ إِلیٰ
مَعْدِنِ الْعَظَمَةِ، وَتَصِيرَ أَرْواحُنا مُعَلَّقَةً بِعِزِّ
قُدْسِكَ. إِلٰهِی وَاجْعَلْنِی مِمَّنْ نادَيْتَهُ فَأَجابَكَ،
وَلاحَظْتَهُ فَصَعِقَ لِجَلالِكَ، فَناجَيْتَهُ سِرّاً وَعَمِلَ لَكَ
جَهْراً؛
معبودم، من
بنده ناتوان گنهکار توأم و برده توبهکننده به پیشگاهت، مرا از کسانی که
رویت را از آنان برگرداندی قرار مده و نه از کسانی که غفلتشان از بخششت
محرومشان نموده. معبودم کمال جدایی از مخلوقات را، برای رسیدن کامل به خودت
به من ارزانی کن و دیدگان دلهایمان را به پرتو نگاه بهسوی خویش روشن کن
تا دیدگان دل، پردههای نور را دریده و به سرچشمه عظمت دست یابد و
جانهایمان آویخته به شکوه قدست گردد، خدایا مرا از کسانی قرار ده که
صدایشان کردی، پس پاسخت دادند، به آنها توجه فرمودی، پس در برابر بزرگیات
مدهوش شدند و با آنان راز پنهان گفتی و آنان آشکارا برای تو کار کردند؛
إِلٰهِی لَمْ أُسَلِّطْ عَلیٰ حُسْنِ ظَنِّی قُنُوطَ الْأَياسِ، وَلَا
انْقَطَعَ رَجائِی مِنْ جَمِيلِ كَرَمِكَ . إِلٰهِی إِنْ كانَتِ الْخَطايَا
قَدْ أَسْقَطَتْنِی لَدَيْكَ فَاصْفَحْ عَنِّی بِحُسْنِ تَوَكُّلِی
عَلَيْكَ . إِلٰهِی إِنْ حَطَّتْنِی الذُّنُوبُ مِنْ مَكارِمِ لُطْفِكَ
فَقَدْ نَبَّهَنِی الْيَقِينُ إِلیٰ كَرَمِ عَطْفِكَ . إِلٰهِی إِنْ
أَنامَتْنِی الْغَفْلَةُ عَنِ الاسْتِعْدادِ لِلِقائِكَ فَقَدْ
نَبَّهَتْنِی الْمَعْرِفَةُ بِكَرَمِ آلائِكَ .
معبودم، بر
خوشبینیام ناامیدی و یأس را چیره نسازم و امیدم از زیبایی کرمت قطع نشود.
معبودم، اگر خطاهایم مرا از نظرت انداخته، به خاطر حسن اعتمادم بر تو از
من چشمپوشی کن. معبودم، اگر گناهان از جایگاه شرافتمندانه لطفت مرا پائین
آورده، اما یقین به کرم عطوفتت هشیارم کرده. معبودم، اگر غفلت از آماده شدن
برای دیدارت به خوابم فرو برده، ولی معرفت به نعمتهای کریمانهات مرا
بیدار ساخته است.
إِلٰهِی إِنْ دَعانِی إِلَی النَّارِ عَظِيمُ عِقابِكَ فَقَدْ دَعانِی
إِلَی الْجَنَّةِ جَزِيلُ ثَوابِكَ . إِلٰهِی فَلَكَ أَسْأَلُ وَ إِلَيْكَ
أَبْتَهِلُ وَأَرْغَبُ، وَأَسْأَلُكَ أَنْ تُصَلِّیَ عَلیٰ مُحَمَّدٍ
وَآلِ مُحَمَّدٍ وَأَنْ تَجْعَلَنِی مِمَّنْ يُدِيمُ ذِكْرَكَ، وَلَا
يَنْقُضُ عَهْدَكَ، وَلَا يَغْفُلُ عَنْ شُكْرِكَ، وَلَا يَسْتَخِفُّ
بِأَمْرِكَ .
معبودم، اگر
بزرگی مجازاتت مرا بهسوی آتش فرا خوانده، هرآینه ثواب برجستهات مرا
بهسوی بهشت دعوت کرده، معبودم، از تو میخواهم و به پیشگاهت زاری نموده و
شوق میورزم و از تو میخواهم که بر محمّد و خاندان محمّد درود فرستی و مرا
از کسانی قرار دهی که ذکرت را همواره بر زبان دارند و پیمانت را نمیشکنند
و از سپاست غافل نمیشوند و فرمانت را سبک نمیشمارند،
إِلٰهِی وَأَلْحِقْنِی بِنُورِ عِزِّكَ الْأَبْهَجِ فَأَكُونَ لَكَ
عارِفاً، وَعَنْ سِواكَ مُنْحَرِفاً، وَمِنْكَ خائِفاً مُراقِباً، يَا
ذَا الْجَلالِ وَالْإِكْرامِ، وَصَلَّی اللّٰهُ عَلیٰ مُحَمَّدٍ رَسُو
لِهِ وَآلِهِ الطَّاهِرِينَ وَسَلَّمَ تَسْلِيماً كَثِيراً.
خدایا، مرا
به نور عزّت بسیار زیبایت برسان تا عارف به وجودت گردم و از غیر تو
رویگردان شوم و از تو هراسان و برحذر باشم، ای دارای بزرگی و رأفت و محبت و
درود خدا و سلام بسیار او بر محمّد فرستادهاش و برخاندان پاکش باد.
این رازونیاز از
مناجاتهای جلیلالقدر ائمه(علیهمالسلام) بوده و مشتمل بر مضامین بسیار
بلندی است و هرگاه که حضور قلبی باشد، خواندن آن مناسب است.