آلا؛ مفاتیح الجنان

سید ابن طاووس از امام صادق و موسی بن جعفر (علیهماالسلام) روایت کرده که فرمودند: در ماه رمضان از ابتدا تا پایانش پس از هر فریضه بخوان:

اللّٰهُمَّ ارْزُقْنِی حَجَّ بَيْتِكَ الْحَرامِ فِی عامِی هٰذَا وَفِی كُلِّ عامٍ مَا أَبْقَيْتَنِی فِی يُسْرٍ مِنْكَ وَعافِيَةٍ وَسَعَةِ رِزْقٍ، وَلَا تُخْلِنِی مِنْ تِلْكَ الْمَواقِفِ الْكَرِيمَةِ، وَالْمَشاهِدِ الشَّرِيفَةِ، وَزِيارَةِ قَبْرِ نَبِيِّكَ صَلَواتُكَ عَلَيْهِ وَ آلِهِ، وَفِی جَمِيعِ حَوائِجِ الدُّنْيا وَالْآخِرَةِ فَكُنْ لِی

خدایا، زیارت خانه‌ی محترمت را در امسال و در هر سال تا زمانی‌که زنده‌ام می‌داری نصیبم کن، در آسانی و تندرستی و گشادگی روزی و محرومم نکن مرا از آن اماکن باارزش و مشاهد دارای مزیّت و برتری و زیارت قبر پیامبرت که درود تو بر او و بر خاندانش باد و در تمام حاجات دنیا و آخرت یاور من باش،

اللّٰهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُكَ فِيما تَقْضِی وَتُقَدِّرُ مِنْ الْأَمْرِ الْمَحْتُومِ فِی لَيْلَةِ الْقَدْرِ مِنَ الْقَضاءِ الَّذِی لا يُرَدُّ وَلَا يُبَدَّلُ أَنْ تَكْتُبَنِی مِنْ حُجَّاجِ بَيْتِكَ الْحَرامِ الْمَبْرُورِ حَجُّهُمُ، الْمَشْكُورِ سَعْيُهُمُ، الْمَغْفُورِ ذُنُوبُهُمُ، الْمُكَفَّرِ عَنْهُمْ سَيِّئاتُهُمْ، وَاجْعَلْ فِيما تَقْضِی وَتُقَدِّرُ أَنْ تُطِيلَ عُمْرِی وَتُوَسِّعَ عَلَیَّ رِزْقِی، وَتُؤَدِّیَ عَنِّی أَمانَتِی وَدَيْنِی، آمِينَ رَبَّ الْعالَمِينَ.

خدایا، از تو می‌خواهم در آنچه حکم می‌کنی و مقدّر می‌نمایی، از فرمان حتمی در شب قدر، از حکمی که برگشت داده نمی‌شود و به حکم دیگر تغییر نمی‌یابد، اینکه مرا در شمار زائران خانه محترمت بنویسی، آن زائرانی که پاک و خالص است زیارتشان و پذیرفته است تلاششان و آمرزیده است گناهشان و نابود شده است بدی‌هایشان و قرار ده در آنچه حکم می‌کنی و مقدّر می‌نمایی اینکه عمرم را طولانی سازی و روزی‌ام را فراوان کنی و امانت و قرضم را ادا نمایی، دعایم را اجابت کن ای پروردگار جهانیان.

و پس از نمازهای واجب بخوان:

يَا عَلِیُّ يَا عَظِيمُ، يَا غَفُورُ يَا رَحِيمُ، أَنْتَ الرَّبُّ الْعَظِيمُ الَّذِی لَيْسَ كَمِثْلِهِ شَیْءٌ وَهُوَ السَّمِيعُ الْبَصِيرُ، وَهٰذَا شَهْرٌ عَظَّمْتَهُ وَكَرَّمْتَهُ وَشَرَّفْتَهُ وَفَضَّلْتَهُ عَلَی الشُّهُورِ، وَهُوَ الشَّهْرُ الَّذِی فَرَضْتَ صِيامَهُ عَلَیَّ، وَهُوَ شَهْرُ رَمَضانَ الَّذِی أَنْزَلْتَ فِيهِ الْقُرْآنَ هُدیً لِلنَّاسِ وَبَيِّناتٍ مِنَ الْهُدیٰ وَالْفُرْقانِ وَجَعَلْتَ فِيهِ لَيْلَةَ الْقَدْرِ وَجَعَلْتَها خَيْراً مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ، فَيا ذَا الْمَنِّ وَلَا يُمَنُّ عَلَيْكَ مُنَّ عَلَیَّ بِفَكاكِ رَقَبَتِی مِنَ النَّارِ فِی مَنْ تَمُنُّ عَلَيْهِ وَ أَدْخِلْنِی الْجَنَّةَ بِرَحْمَتِكَ يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ.

ای بلندمرتبه، ای بزرگ، ای آمرزنده، ای مهربان، تویی پروردگار بزرگ که چیزی همانندش نیست و اوست شنوای بینا و این ماهی است که به آن عظمت و ارزش و برتری و مزیّت بخشیدی و بر سایر ماه‌ها برتری دادی و ماهی است که روزه‌اش را بر ما واجب کردی و آن ماه رمضان است که قرآن را در آن فرود آوردی، برای هدایت مردم و بیان دلایل روشن از هدایت و تشخیص حق از باطل و شب قدر را در آن قرار دادی و آن را از هزار ماه بهتر ساختی، ای صاحب مهر و محبت که بر تو منّتی گذاشته نشود، بر من به آزادی از آتش منّت نه در جمع آنان که بر آن‌ها منّت نهی و وارد بهشتم گردان، ای مهربان‌ترین مهربانان.

شیخ کفعمی در «مصباح» و «بلدالامین» و شیخ شهید در مجموعه‌ی خود از حضرت رسول(صلی‌الله‌علیه‌وآله) نقل کرده‌اند که آن حضرت فرمود: هرکه این دعا را در ماه رمضان، پس از هر نماز واجب بخواند، حق‌تعالی گناهان او را تا روز قیامت بیامرزد؛ و آن دعا این است:

اللّٰهُمَّ أَدْخِلْ عَلَیٰ أَهْلِ الْقُبُورِ السُّرُورَ، اللّٰهُمَّ أَغْنِ كُلَّ فَقِيرٍ، اللّٰهُمَّ أَشْبِعْ كُلَّ جائِعٍ، اللّٰهُمَّ اكْسُ كُلَّ عُرْيانٍ، اللّٰهُمَّ اقْضِ دَيْنَ كُلِّ مَدِينٍ، اللّٰهُمَّ فَرِّجْ عَنْ كُلِّ مَكْرُوبٍ، اللّٰهُمَّ رُدَّ كُلَّ غَرِيبٍ، اللّٰهُمَّ فُكَّ كُلَّ أَسِيرٍ، اللّٰهُمَّ أَصْلِحْ كُلَّ فاسِدٍ مِنْ أُمُورِ الْمُسْلِمِينَ، اللّٰهُمَّ اشْفِ كُلَّ مَرِيضٍ، اللّٰهُمَّ سُدَّ فَقْرَنا بِغِناكَ، اللّٰهُمَّ غَيِّرْ سُوءَ حالِنا بِحُسْنِ حالِكَ، اللّٰهُمَّ اقْضِ عَنَّا الدَّيْنَ وَأَغْنِنا مِنَ الْفَقْرِ، إِنَّكَ عَلَیٰ كُلِّ شَیْءٍ قَدِيرٌ.

خدایا، بر اهل قبور شادی وارد کن، خدایا، هر تهیدستی را بی‌نیاز کن، خدایا، هر گرسنه‌ای را سیر کن، خدایا، هر برهنه‌ای را بپوشان، خدایا، قرض هر بدهکاری را ادا کن، خدایا، غم هر غم‌زده‌ای را برطرف کن، خدایا، هر غریبی را به وطن بازگردان، خدایا، هر اسیری را آزاد فرما، خدایا، هر فسادی را در کار مسلمانان اصلاح کن، خدایا هر بیماری را درمان ده، خدایا راه تهیدستی ما را با توانگری‌ات ببند، خدایا بدحالی ما را به خوبی حال خود تغییر ده، خدایا، وام ما را بپرداز و ما را از تهیدستی بی‌نیاز کن، همانا تو بر هر کاری توانایی.

دعای حج

شیخ کلینی در کتاب «کافی» از ابوبصیر روایت کرده: که امام صادق(علیه‌السلام) در ماه رمضان این دعا را می‌خواند:

اللّٰهُمَّ إِنِّی بِكَ وَمِنْكَ أَطْلُبُ حاجَتِی، وَمَنْ طَلَبَ حاجَةً إِلَی النَّاسِ فَإِنِّی لَا أَطْلُبُ حاجَتِی إِلّا مِنْكَ وَحْدَكَ لا شَرِيكَ لَكَ، وَأَسْأَلُكَ بِفَضْلِكَ وَرِضْوانِكَ أَنْ تُصَلِّیَ عَلَیٰ مُحَمَّدٍ وَأَهْلِ بَيْتِهِ وَأَنْ تَجْعَلَ لِی فِی عامِی هٰذَا إِلیٰ بَيْتِكَ الْحَرامِ سَبِيلاً حِجَّةً مَبْرُورَةً مُتَقَبَّلَةً زاكِيةً خالِصَةً لَكَ تَقَرُّبِها عَيْنِی، وَتَرْفَعُ بِها دَرَجَتِی،

خدایا، من به وسیله‌ی تو از تو حاجتم را درخواست می‌کنم و هرکه حاجت خویش از مردم بخواهد همانا من حاجتم را نمی‌خواهم مگر از تو، یگانه‌ای، شریکی برای تو نیست، به حق احسان و لطف و خشنودی‌ات از تو می‌خواهم که بر محمّد و اهل‌بیتش درود فرستی و در این سال برایم راهی به سوی کعبه قرار دهی، با زیارتی پاک و پذیرفته، پاکیزه و خالص برای خودت که دیده‌ام به آن روشن شود و مرتبه‌ام به آن بالا رود،

وَتَرْزُقَنِی أَنْ أَغُضَّ بَصَرِی، وَأَنْ أَحْفَظَ فَرْجِی، وَأَنْ أَكُفَّ بِها عَنْ جَمِيعِ مَحارِمِكَ حَتَّیٰ لَايَكُونَ شَیْءٌ آثَرَ عِنْدِی مِنْ طاعَتِكَ وَخَشْيَتِكَ وَالْعَمَلِ بِما أَحْبَبْتَ، وَالتَّرْكِ لِما كَرِهْتَ وَنَهَيْتَ عَنْهُ، وَاجْعَلْ ذٰلِكَ فِی يُسْرٍ وَيَسارٍ وَعافِيَةٍ وَمَا أَنْعَمْتَ بِهِ عَلَیَّ،

خدایا به من روزی کن که دیده‌ام را از حرام فرو بندم و شهوتم را نگاه دارم و خود را از همه حرام‌هایت بازدارم تا آنجا که چیزی نزد من برتر از طاعت و ترس از تو نباشد و توفیق عمل به آنچه واجب کردی و ترک آنچه نپسندیدی و از آن نهی نمودی و همه این‌ها را در کنار آسانی و فراوانی و تندرستی و آنچه به من نعمت دادی قرار ده

وَأَسْأَلُكَ أَنْ تَجْعَلَ وَفاتِی قَتْلاً فِی سَبِيلِكَ تَحْتَ رايَةِ نَبِيِّكَ مَعَ أَوْلِيائِكَ، وَأَسْأَلُكَ أَنْ تَقْتُلَ بِی أَعْداءَكَ وَأَعْداءَ رَسُولِكَ، وَأَسْأَلُكَ أَنْ تُكْرِمَنِی بِهَوانِ مَنْ شِئْتَ مِنْ خَلْقِكَ وَلَا تُهِنِّی بِكَرامَةِ أَحَدٍ مِنْ أَوْ لِيائِكَ . اللّٰهُمَّ اجْعَلْ لِی مَعَ الرَّسُولِ سَبِيلاً، حَسْبِیَ اللّٰهُ، مَا شَاءَ اللّٰهُ.

و از تو می‌خواهم مرگم را کشته شدن در راهت در زیر پرچم پیامبرت همراه با اولیایت قرار دهی و از تو می‌خواهم که به وسیله من دشمنان خود و رسولت را نابود کنی و از تو درخواست می‌کنم که مرا گرامی داری با خوار کردن آن که از خلق خود می‌خواهی و خوار نکنی مرا به گرامی داشتن احدی از اولیایت، خدایا برایم همراه پیامبر راهی به خوشبختی قرار ده، خدا مرا بس است، آنچه خدا خواهد شود.

نویسنده گوید: این دعا موسوم به «دعای حجّ» است، سید در «اقبال» خواندن آن را در شب‌های ماه رمضان، پس از مغرب، از امام صادق(علیه‌السلام) روایت کرده و کفعمی در کتاب «بلدالامین» فرموده: در هر روز از ماه رمضان و در شب اوّل آن، خواندن این دعا مستحب است و شیخ مفید در کتاب «مقنعه» آن را برای خصوص شب اول ماه پس از نماز مغرب روایت کرده.

بهار قرآن

آگاه باش بهترین اعمال در شب‌ها و روزهای ماه مبارک رمضان، خواندن قرآن است و باید آن را بسیار خواند، چه اینکه قرآن در این ماه نازل شده و در آثار اسلامی وارد شده که هرچیزی را بهاری است و بهار قرآن ماه رمضان و در ماه‌های دیگر یک ختم قرآن مستحب است و کم‌ترینش ختم آن در شش روز است، ولی در ماه رمضان هر سه روز یک ختم قرآن مستحب است و اگر انسان بتواند روزی یک ختم قرآن کند بسیار خوب است.

علاّمه مجلسی فرموده: در روایت است که بعضی از امامان(علیهم‌السلام) در این ماه چهل ختم قرآن می‌کردند و بلکه زیادتر و اگر ثواب هر ختم قرآنی را به روح مقدس یکی از چهارده معصوم هدیه کند ثوابش دو چندان گردد؛ و از روایتی چنین برداشت می‌شود که پاداش چنین کسی آن است که در روز قیامت با آنان باشد.

در این ماه باید زیاد دعا و صلوات و استغفار کرد و زیاد

«لا إِلٰهَ إِلّا اللّٰهُ»

گفت و روایت شده: که امام چهارم(علیه‌السلام) چون ماه رمضان فرا می‌رسید، زبان نمی‌گشود مگر به دعا و تسبیح و استغفار و تکبیر؛

و نیز باید به عبادت و انجام نافله‌های شب و روز اهتمام بسیار ورزید.