شیخ طوسی
در کتاب «مصباح» از ابو یحیی در ضمن خبری در برتری و مزیت شب نیمه شعبان
روایت کرده است که گفت: به مولای خود امام صادق(علیه‌السلام) گفتم: بهترین
دعاها در این شب کدام است؟ فرمود: هرگاه نماز عشا را خواندی، دو رکعت نماز
به این ترتیب بخوان:
در رکعت اول سوره
«حمد» و سوره
«کافرون» و در رکعت دوم سوره
«حمد» و سوره
«توحید» و چون سلام دادی، بگو «سُبْحانَ اللّٰهِ»، «سی‌وسه» مرتبه و «الْحَمْدُ لِلّٰهِ»، «سی‌وسه» مرتبه و «اللّٰهُ أَکْبَرُ»، «سی‌وچهار» مرتبه؛ سپس بگو:
يَا مَنْ إِلَيْهِ مَلْجَأُ الْعِبادِ فِی الْمُهِمَّاتِ، وَ إِلَيْهِ
يَفْزَعُ الْخَلْقُ فِی الْمُلِمّاتِ، يَا عالِمَ الْجَهْرِ
وَالْخَفِيّاتِ، يَا مَنْ لَاتَخْفیٰ عَلَيْهِ خَواطِرُ الْأَوْهامِ
وَتَصَرُّفُ الْخَطَراتِ، يَا رَبَّ الْخَلائِقِ وَالْبَرِيَّاتِ، يَا
مَنْ بِيَدِهِ مَلَكُوتُ الْأَرَضِينَ وَالسَّماواتِ، أَنْتَ اللّٰهُ
لَاإِلٰهَ إِلّا أَنْتَ، أَمُتُّ إِلَيْكَ بِلا إِلٰهَ إِلّا أَنْتَ،
فَيا لا إِلٰهَ إِلّا أَنْتَ اجْعَلْنِی فِی هٰذِهِ اللَّيْلَةِ مِمَّنْ
نَظَرْتَ إِلَيْهِ فَرَحِمْتَهُ، وَسَمِعْتَ دُعاءَهُ فَأَجَبْتَهُ،
وَعَلِمْتَ اسْتِقالَتَهُ فَأَقَلْتَهُ، وَتَجاوَزْتَ عَنْ سالِفِ
خَطِيئَتِهِ وَعَظِيمِ جَرِيرَتِهِ، فَقَدِ اسْتَجَرْتُ بِكَ مِنْ
ذُنُوبِی، وَلَجَأْتُ إِلَيْكَ فِی سَتْرِ عُيُوبِی.
ای آن‌که
پایگاه بندگان در سختی‌ها به‌سوی اوست و بندگان در رخدادهای ناگوار به‌سوی
او پناه می‌برند، ای دانای آشکار و نهان، ای آن‌که خیالات و افکار وهم آمیز
و دگرگونی مسائل مهم بر او پنهان نمی‌ماند، ای پروردگار خلایق و
آفریده‌ها، ای آن‌که پادشاهی و توانمندی (بر) زمین‌ها و آسمان‌ها به دست
اوست، تویی خدا، معبودی جز تو نیست، به اینکه معبودی جز تو نیست توسّل
می‌جویم، پس ای آن‌که معبودی جز تو نیست، مرا در این شب از کسانی قرار ده
که به ایشان نظر کردی و به آنان رحم نمودی و دعایشان را شنیدی، پس اجابت
کردی و درخواست گذشت از گناهشان را دانستی، پس ایشان را آمرزیدی و از خطای
گذشته و گناه بزرگشان درگذشتی، به بس است که از گناهانم به پناه‌خواهی
آمده‌ام و برای پرده‌پوشی عیب‌هایم به تو پناهنده شدم،
اللّٰهُمَّ فَجُدْ عَلَیَّ بِكَرَمِكَ وَفَضْلِكَ، وَاحْطُطْ خَطايایَ
بِحِلْمِكَ وَعَفْوِكَ، وَتَغَمَّدْنِی فِی هٰذِهِ اللَّيْلَةِ بِسابِغِ
كَرامَتِكَ، وَاجْعَلْنِی فِيها مِنْ أَوْلِيائِكَ الَّذِينَ
اجْتَبَيْتَهُمْ لِطاعَتِكَ، وَاخْتَرْتَهُمْ لِعِبادَتِكَ،
وَجَعَلْتَهُمْ خالِصَتَكَ وَصِفْوَتَكَ؛
خدایا! با
بزرگواری و احسانت بر من ببخش و به بردباری و گذشت، خطاهایم را بریز و مرا
در این شب با سخاوت و بخشندگی‌ات فرو پوشان و از اولیایت که برای طاعتت
برگزیدی و برای عبادتت اختیار کردی و خالص و برگزیده درگاهت نمودی قرار ده؛
اللّٰهُمَّ اجْعَلْنِی مِمَّنْ سَعَدَ جَدُّهُ، وَتَوَفَّرَ مِنَ
الْخَيْراتِ حَظُّهُ، وَاجْعَلْنِی مِمَّنْ سَلِمَ فَنَعِمَ، وَفازَ
فَغَنِمَ، وَاكْفِنِی شَرَّ مَا أَسْلَفْتُ، وَاعْصِمْنِی مِنَ
الازْدِيادِ فِی مَعْصِيَتِكَ، وَحَبِّبْ إِلَیَّ طاعَتَكَ وَمَا
يُقَرِّبُنِی مِنْكَ وَيُزْلِفُنِی عِنْدَكَ .
خدایا! مرا از
کسانی که کوشششان متصل به سعادت شد و بهره‌شان از خیرات کامل گشت قرار ده و
نیز مرا از کسانی قرار ده که سلامت یافتند و در گشایش زیستند و رستگار
گشته، پس بهره بردند و مرا از گزند آنچه پشت سر گذاردم بازدار و از
زیاده‌روی در معصیتت نگاه دار، طاعتت و هر آنچه مرا به تو نزدیک می‌سازد و
مقرّب درگاهت می‌نماید محبوب من قرار ده،
سَيِّدِی إِلَيْكَ يَلْجَأُ الْهارِبُ، وَمِنْكَ يَلْتَمِسُ الطَّالِبُ،
وَعَلَیٰ كَرَمِكَ يُعَوِّلُ الْمُسْتَقِيلُ التَّائِبُ، أَدَّبْتَ
عِبادَكَ بِالتَّكَرُّمِ وَأَنْتَ أَكْرَمُ الْأَكْرَمِينَ، وَأَمَرْتَ
بِالْعَفْوِ عِبادَكَ وَأَنْتَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ .
سرورم، هر
فراری به تو پناه می‌آورد و هر جوینده به تو التماس می‌کند و هر عذرخواه
توبه‌کار بر کرم تو تکیه می‌زند، بندگانت را با احترام گذاردن به آنان ادب
کردی و تو کریم‌ترین کریمانی و بندگانت را دستور به گذشت دادی و تویی
آمرزنده مهربان.
اللّٰهُمَّ فَلا تَحْرِمْنِی مَا رَجَوْتُ مِنْ كَرَمِكَ، وَلا
تُؤْيِسْنِی مِنْ سابِغِ نِعَمِكَ، وَلَا تُخَيِّبْنِی مِنْ جَزِيلِ
قِسَمِكَ فِی هٰذِهِ اللَّيْلَةِ لِأَهْلِ طاعَتِكَ، وَاجْعَلْنِی فِی
جُنَّةٍ مِنْ شِرارِ بَرِيَّتِكَ،
خدایا! مرا
نسبت به آنچه از کرمت امیدوارم بی‌بهره مکن و از نعمت‌های کاملت ناامید
مساز و از بهره فراوانت که در این شب برای اهل طاعتت مقرّر نموده‌ای
بی‌نصیب مکن و مرا از بدکار و پست مخلوقاتت در سپر استواری قرار ده،
رَبِّ إِنْ لَمْ أَكُنْ مِنْ أَهْلِ ذٰلِكَ فَأَنْتَ أَهْلُ الْكَرَمِ
وَالْعَفْوِ وَالْمَغْفِرَةِ؛ وَجُدْ عَلَیَّ بِما أَنْتَ أَهْلُهُ لَابِما
أَسْتَحِقُّهُ، فَقَدْ حَسُنَ ظَنِّی بِكَ، وَتَحَقَّقَ رَجائِی لَكَ،
وَعَلِقَتْ نَفْسِی بِكَرَمِكَ فَأَنْتَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِينَ،
وَأَكْرَمُ الْأَكْرَمِينَ .
پرودگارا!
هرچند سزاوار آن همه عنایت نباشم، ولی تو اهل بزرگواری و گذشت و آمرزشی؛ بر
من چنان‌که شایسته آنی عطا کن، نه چنان‌که سزاوار آنم، زیرا گمانم به تو
نیکو است و امیدم به خودت را حمایت کن و وجودم را به بزرگواری و کرمت
آویخته‌ام، پس تو مهربان‌ترین مهربانانی و کریم‌ترین کریمانی،
اللّٰهُمَّ وَاخْصُصْنِی مِنْ كَرَمِكَ بِجَزِيلِ قِسَمِكَ، وَأَعُوذُ
بِعَفْوِكَ مِنْ عُقُوبَتِكَ، وَاغْفِرْ لِیَ الذَّنْبَ الَّذِی يَحْبِسُ
عَلَیَّ الْخُلُقَ، وَيُضَيِّقُ عَلَیَّ الرِّزْقَ حَتَّیٰ أَقُومَ
بِصالِحِ رِضاكَ، وَأَنْعَمَ بِجَزِيلِ عَطائِكَ، وَأَسْعَدَ بِسابِغِ
نَعْمائِكَ، فَقَدْ لُذْتُ بِحَرَمِكَ، وَتَعَرَّضْتُ لِكَرَمِكَ،
وَاسْتَعَذْتُ بِعَفْوِكَ مِنْ عُقُوبَتِكَ، وَبِحِلْمِكَ مِنْ غَضَبِكَ،
فَجُدْ بِما سَأَلْتُكَ، وَأَنِلْ مَا الْتَمَسْتُ مِنْكَ، أَسْأَلُكَ
بِكَ لَابِشَیْءٍ هُوَ أَعْظَمُ مِنْكَ.
خدایا! مرا از
باب کرمت به فراوانی روزی اختصاص ده و پناه می‌آورم به گذشتت از کیفرت و
بیامرز بر من گناهی را که زشت‌خویی آورد و روزی را بر من تنگ می‌کند تا به
خشنودی درخورت بپا خیزم و به فراوانی عطایت متنعم شوم و به نعمت‌های کاملت
خوشبخت گردم، هرآینه به آستانت پناه آوردم و متعرّض کرمت شدم و به عفوت از
مجازاتت و به بردباری‌ات از خشمت پناه بردم، پس عطا کن مرا آنچه از تو
درخواست نمودم و به من برسان آنچه را از تو خواهش کردم، از تو می‌خواهم
به‌حق خودت نه به چیزی که بزرگ‌تر از تو باشد که چیزی بزرگ‌تر از تو نیست.
آنگاه به سجده می‌روی و می‌گویی:
«یا ربّ: پرودگارا» «بیست مرتبه»، «یا اللّه: خدایا» «هفت مرتبه»، «لَاحَوْلَ وَلَا قُوَّةَ إِلّا بِاللّٰهِ: هیچ نیرو و توانی نیست جز به خدای [بلندمرتبه بزرگ]» «هفت مرتبه»، «مَا شاءَ اللّٰهُ: خواست، خواست خدا است» «ده مرتبه»، «لَاقُوَّةَ إِلّا بِاللّٰهِ: نیرویی جز به خدا نیست»
«ده مرتبه»؛ پس صلوات می‌فرستی بر پیامبر و آل او(علیهم‌السلام) و از خدا حاجت خود را می‌خواهی،
پس سوگند به خدا که اگر در پی این عمل، به عدد قطرات باران حاجت بخواهی
هرآینه خدا(عزّوجلّ) به سخاوت فراگیر و احسان بزرگش، آن حاجات را به تو
می‌رساند.