و بدان
که ابوعبدالله محمّد بن بطوطه که یکی از دانشمندان اهل سنت است در ششصد سال
پیش از این زمان [زمان نوشته شدن مفاتیح‌الجنان] می‌زیسته، در سفرنامه خود
معروف به «رحله ابن بطوطه» در بیان ورودش از مکه معظّمه به نجف اشرف، روضه
و قبر مبارک مولایمان امیرالمؤمنین(علیه‌السلام) را بیان کرده و گفته است
همه‌ی اهل این شهر رافضی هستند، و برای این روضه مبارکه کراماتی ظاهر شده:
از جمله در شب
بیست‌وهفتم ماه رجب که نامش نزد اهل آنجا «لیلة المحیا» [شب بیداری یا شب
زندگانی] است، از عراقین [بصره و کوفه] و خراسان و شهرهای فارس و روم،
افراد شل و مفلوج و زمین‌گیری را که حدود سی یا چهل نفر می‌شوند پس از عشا
نزد ضریح مقدّس علی می‌آورند، آنگاه مردم اجتماع می‌کنند و به انتظار شفا
یافتن و برخاستن آنان می‌مانند.
گروهی از
اجتماع‌کنندگان نماز می‌خوانند و برخی ذکر می‌گویند و گروهی قرآن می‌خوانند
و بعضی هم به تماشای روضه مبارکه مشغول می‌شوند تا آنکه نصف یا دوسوم از
شب بگذرد، در این هنگام تمام مبتلایان و زمین‌گیران که محروم از حرکت
بودند، از جای برمی‌خیزند درحالی‌که صحیح و تندرست‌اند و نقصی در آنان نیست
و می‌گویند:
«لَاإِلٰهَ إِلّا اللّٰه» (معبودی جز خدا نیست)، «مُحَمَّداً رَسُولُ اللّهِ» (محمد فرستاده خداست)، «عَلِیُّ وَلِیُّ اللّٰه» (علی ولیّ خداست) و این امری است مشهور و معروف.
من گرچه آن شب را در آن روضه درک نکردم، ولی از مردمان مورد اطمینان که بر گفتارشان اعتماد داشتم شنیدم.
و همچنین در
مدرسه‌ای که مهمانخانه آن حضرت است، سه نفر زمین‌گیر را که قدرت بر حرکت
نداشتند دیدم، یکی از مردمان روم و دیگری از اهالی اصفهان و سومی از مردم
خراسان بود، از هر سه پرسیدم، چگونه شما درمان نیافته و در اینجا
مانده‌اید؟
گفتند: ما شب بیست‌وهفتم رجب را درک نکردیم، اینجا مانده‌ایم تا شب
بیست‌وهفتم آینده برسد و شفای خود را بگیریم و به خاطر این شب، مردم زیادی
از شهرها جمع می‌شوند و بازار بزرگی به مدّت ده روز برپا می‌گردد.
نویسنده گوید:
مبادا این حکایت را دور از واقع بدانی، چه همانا معجزات و کراماتی که از
این مَشاهد مشرّفه به ظهور رسیده و به حدّ تواتر نقل‌شده بسیار زیادتر از
آن است که در شمار آید؛
و در ماه شوال
گذشته [نسبت به زمان نوشتن این بخش از مفاتیح‌الجنان به وسیله نویسنده
بزرگوارش مرحوم محدّث قمی(رحمة‌الله‌علیه)] سال هزار و سیصد و چهل‌وسه هجری
قمری در حرم مطهّر حضرت ثامن الأئمة الهداة و ضامن الامّة العصاة مولانا
ابو الحسن علی بن موسی الرضا(علیه‌السلام)، سه زن که هر سه به علت بیماری
فلج و مانند آن زمین‌گیر بودند و درمانشان از توان پزشکان بیرون بود، شفا
یافتند و این معجزه از آن قبر مطهّر بر همه واضح و آشکار شد، همچون نمودار
شدن خورشید در آسمان صاف و بی‌ابر و باز شدن دروازه نجف به روی عرب‌های
بادیه‌نشین؛
و شفا یافتن این
سه زن به اندازه‌ای روشن بود که برای مردم بیان شد و دکترهایی که از بیماری
آنان آگاه بودند، با اینکه در امر مداوای آنان دقت بسیار داشتند، شفا
یافتن معجزه‌گونه آنان را تصدیق کردند و بعضی از آن‌ها تصدیق خود را بر
شفای آنان به صورت نوشته اعلام داشتند و اگر ملاحظه اختصار و عدم مناسبت
محل نبود، داستان آن‌ها را به به صورت مشروح بیان می‌کردم.
وَلَقَدْ أَجادَ شَیْخُنا الْحُرُّ الْعامِلی فی أُرْجُوزَتِهِ (چه زیبا سروده شیخ ما شیخ حرّ عاملی در قصیده‌اش):
وَما بَدا مِنْ بَرَكاتِ مَشْهَدِه
فِي كُلِّ يَوْمٍ أَمْسُهُ مِثْلُ غَدِه
و آنچه از برکات بارگاهش در همه روز نمایان شده
دیروزش مانند فردایش می‌باشد
وَكَشِفا الْعَمیٰ وَالْمَرضیٰ بِهِ
إِجابَةُ الدُّعاءِ فِي أَعْتابِهِ
و مانند شفای کور و بیماران به سبب عنایتش
اجابت دعا در آستانش می‌باشد